Ndërhyrja ushtarake amerikane kundër Iranit shënoi një pikë kthese strategjike në luftë, pasi Izraeli dështoi të arrinte qëllimet e veta i vetëm. Kjo e transformoi konfliktin në një luftë rraskapitëse, ndërsa Irani ndoqi një kundërstrategji që synonte thellësinë strategjike të Izraelit për t'iu kundërvënë presionit amerikano-izraelit. Sipas Ali Haydar, një kolumnist për gazetën Al-Akhbar, lufta nuk ka më të bëjë vetëm me programin bërthamor të Iranit, por ajo është shndërruar në një luftë që do të riformësojë ekuilibrin e ardhshëm të fuqisë në të gjithë Lindjen e Mesme.

Edhe pse ofensiva amerikane ishte e kufizuar për sa i përket objektivave të saj të drejtpërdrejtë dhe mjeteve të përdorura, dhe rezultoi në deklaratën e Uashingtonit se misioni i saj ishte përfunduar për momentin, ajo përbënte një pikë kthese strategjike në rrjedhën e luftës në vazhdim.

Ky sulm erdhi për të përfunduar atë që ushtria izraelite nuk mundi ta arrinte e vetme, dhe kërcënimi i SHBA-së për të përsëritur sulmet tregon gjithashtu përpjekjen e Uashingtonit për të riformësuar gjykimin e tij strategjik në lidhje me programin bërthamor të Teheranit, raketat balistike dhe opsionet rajonale.

Kjo ndërhyrje amerikane erdhi nëntë ditë pasi Izraeli nisi një luftë kundër Iranit, duke synuar objektet e tij bërthamore dhe aftësitë raketore.

Por Izraeli nuk ka arritur të arrijë qëllimet e vendosura nga Kabineti i reduktuar; të cilat përfshinin dhënien e një goditjeje shkatërruese ndaj programit bërthamor, shkatërrimin e arsenalit të tij raketor, dobësimin e "boshtit shiit" dhe krijimin e kushteve politike që do ta pengonin Iranin të rindërtonte kapacitetet e tij përmes mjeteve politike në epokën e pasluftës.

Por faktet në terren kanë vërtetuar se aftësia e Izraelit për të arritur këto qëllime pa mbështetje të jashtme është e kufizuar.

Irani jo vetëm që ka vazhduar t'i përgjigjet sulmeve të vazhdueshme kundër tij, por gjithashtu është përshkallëzuar në një nivel të ri me sulme të paprecedentë pas sulmit amerikan.

Kjo ka rritur presionin mbi frontin e brendshëm të Izraelit, duke kërcënuar të zgjasë luftën dhe të gërryejë aftësitë e Tel Avivit.

Konteksti strategjik

Sulmi i SHBA-së nuk mund të ndahet nga konteksti i tij strategjik. Kjo nuk ishte vetëm mbështetje taktike për Izraelin, por edhe një hyrje e drejtpërdrejtë në fushën e betejës.

Kjo situatë mbart mesazhe të rëndësishme në lidhje me natyrën dhe ekuilibrin e luftës. Sepse sulmi goditi objektiva që Izraeli nuk mund t'i arrinte, përkatësisht infrastrukturën e thellë të programit bërthamor të Iranit.

Për më tepër, ky veprim ishte një mesazh i qartë politik se SHBA-të ishin të gatshme të ndërhynin ushtarakisht nëse Irani nuk hiqte dorë nga parimet e tij themelore dhe vazhdonte ta dobësonte Izraelin duke goditur në thellësinë e tij strategjike.

Llogaritja për ndërhyrjen e SHBA-së bazohet në supozimin se interesi i Iranit është të shmangë luftën e hapur me Uashingtonin, edhe nëse nuk ka ndërmend të dorëzohet.

Por Teherani është i vetëdijshëm se pranimi i një kompromisi nga një pozicion dobësie bie ndesh me vizionin e tij strategjik për statusin e tij rajonal dhe pavarësinë sovrane të vendimmarrjes.

Prandaj, çdo marrëveshje e mundshme duhet të ndërtohet mbi një ekuilibër të parandalimit dhe jo mbi një logjikë imponimi. Një marrëveshje e tillë do të formësojë të ardhmen ekonomike, ushtarake dhe parandaluese të Iranit, regjimit islamik dhe republikës.

Në këtë proces konflikti, sulmet ushtarake nuk janë mjeti i vetëm në dispozicion të kundërshtarëve të Teheranit, por edhe mesazhi që fshihet pas tyre: presionet ushtarake dhe politike do të vazhdojnë nëse Irani nuk e riformëson vizionin e tij të pasluftës për të reflektuar realitetin e imponuar nga operacionet ushtarake dhe aleanca SHBA-Izrael.

Kjo përputhet po ashtu edhe me qëllimin e katërt të miratuar nga Kabineti i Kufizuar, i cili synon të sigurojë që Irani të mos mund të rivendosë dhe zhvillojë infrastrukturën e tij bërthamore dhe raketore në të ardhmen.

Si rezultat i kësaj, lufta në thelb po zhvillohet për formën e rendit rajonal pas konfliktit.

Kompleksiteti i përgjigjes së Iranit

Irani, në të kundërt, vepron politikisht dhe ushtarakisht midis nënshtrimit të pamundur dhe dorëzimit dhe një lufte të hapur me shumë zero me SHBA-në dhe Izraelin.

Ai synon të dalë nga lufta me një rezistencë që do të sigurojë që ai të ruajë parimet e tij strategjike, ndërsa në të njëjtën kohë do t'u imponojë kosto kundërshtarëve të tij që do ta bëjnë më të vështirë për ta që ta shënjestrojnë atë përsëri në të ardhmen.

Prandaj, përgjigja e Iranit është graduale dhe shteruese. Operacionet e tij janë të përqendruara thellë brenda Izraelit, armikut të drejtpërdrejtë dhe bazës më të rëndësishme amerikane në rajon. Kjo e bën çdo dobësi në Izrael një pengesë për ndikimin e përgjithshëm të SHBA-së.

Kështu, sulmet iraniane synojnë të minojnë sigurinë e Izraelit kundër mesazheve amerikane dhe të sfidojnë qëllimin e përbashkët të parandalimit SHBA-Izrael.

Teherani po përpiqet gjithashtu të imponojë një ekuacion të ri që do të rivendosë ekuilibrin në pamjen rajonale dhe do ta paraqesë veten si një fuqi që mund të godasë simbolet e superioritetit strategjik amerikan në rajon, veçanërisht në Izrael.

Në të vërtetë, vazhdimi i një përgjigjeje të tillë nga Irani gjatë ose pas luftës përfaqëson bazën e një ekuacioni kundër-parandalimi që i lejon Republikës Islamike të ndjekë politikat e saj të brendshme dhe të jashtme pa u dorëzuar ose duke bërë lëshime të detyruara.

Skenarë të mundshëm: Ku po shkon lufta?

Me përfshirjen ushtarake të SHBA-së dhe reagimin në rritje të Iranit, mund të parashikohen një numër skenarësh. Kryesorët janë:

1-Lufta do të vazhdojë me një ritëm shterrues: Operacionet do të zgjasin më shumë se sa pritej, hakmarrja e ndërsjellë do të rritet dhe përfundimisht, ndërsa kushtet politike ose ushtarake piqen, do të vendoset një armëpushim nëpërmjet ndërmjetësimit ose shterimit të të gjitha opsioneve.

2-Fleksibiliteti politik i Iranit: Ky skenar bazohet në supozimin se Irani do të tërhiqet nga disa nga parimet e tij themelore nëse ndihet i kërcënuar nga regjimi islamik, siç presin SHBA-të. Megjithatë, ky skenar aktualisht është i dobët dhe nuk mbështetet nga asnjë tregues.

3- Izraeli tërhiqet nga qëllimet e tij: Ky skenar bazohet në supozimin se Izraeli e sheh vazhdimin e luftës si një kërcënim për sigurinë e tij kombëtare, pasi ajo po shndërrohet në një luftë rraskapitëse që do të gërryejë aftësitë e tij dhe konsensusin politik, shoqëror dhe institucional që ka parë deri më tani. Ajo që mund ta forcojë këtë tendencë është mundësia që SHBA-të të braktisin përfshirjen e tyre ushtarake në luftë. Megjithatë, ky është një opsion që Izraeli do ta ketë shumë të vështirë ta pranojë, pasi do të nënkuptonte frenimin e Izraelit dhe fitoren e Iranit, gjë që do të kishte pasoja shumë të rrezikshme në mjedisin rajonal. Deri më sot nuk ka zhvillime që tregojnë për këtë.

4- Zgjerimi i përfshirjes së SHBA-së: Ky skenar bazohet në supozimin se rezistenca e vazhdueshme e Iranit dhe sulmet e vazhdueshme në thellësinë strategjike të Izraelit do ta shtyjnë administratën Trump të zgjerojë përfshirjen e saj të drejtpërdrejtë ushtarake në mënyrë që të dobësojë regjimin iranian dhe ta bindë atë të pranojë imponimet amerikane. Megjithatë, ky skenar është i hapur për mundësi më të rrezikshme në nivel rajonal dhe ndërkombëtar. Ai gjithashtu mund ta tërheqë SHBA-në në një luftë që deri më tani nuk e ka dëshiruar, që bie ndesh me prioritetet amerikane dhe situatën e brendshme të SHBA-së, e cila kërkon përqendrim në kërcënimin kinez.

Në dritën e këtyre që u thanë më sipër, është e qartë se lufta nuk ka mbaruar ende dhe se sulmi i SHBA-së, megjithëse paraqitet si një hap drejt përfundimit të saj, mund të jetë fillimi i një faze të re, më komplekse dhe me tension të lartë.

Në vend që të hapë rrugën për një zgjidhje, ai mund të zgjerojë zonën e konfliktit dhe të riformësojë ekuilibrin e fuqisë në rajon për dekadat e ardhshme.

Shkurt, falë ndërhyrjes së SHBA-së, lufta është lidhur më ngushtë jo vetëm me fatin e programit bërthamor të Iranit, por edhe me të ardhmen e të gjithë Lindjes së Mesme.