Si funksionon tregu ilegal i arit të zi?

Publikuar në Nën. 16, 2018, 12:07 a.m.

Vlerësohet se në tregun global të paligjshëm, vëllimi vjetor i prodhimit të naftës ilegale, pirateria e naftës, vjedhja e karburantit dhe shitja e paligjshme e tij është 133 miliard dollar. Rolin kryesor në këtë tregti e luajnë kartelet e drogës dhe grupe të ndryshme paramilitare të paligjshme. Si punon sektori i naftës shihet në lajmin e përgatitur nga Sputnik.

Nafta njihet si tregu më i madh i mallrave me një vëllim vjetor prej 500 miliard dollarësh. Kjo përfshin edhe vëllimin prej 133 miliard dollarësh në sektorin e paregjistruar. Vëllimi i tregtisë në sektorin e paregjistruar është më shumë se kapitalizimi i tregut të një shteti të naftës si British Petroleum (111 miliard dollar) ose Kuvajti (110 miliard dollar).

Me proceset si sektori i paregjistruar, prodhimi, transporti, përpunimi dhe shitja, vendet që prodhojnë naftë në mënyrë të ligjshme konsiderohen prodhuesit si Arabia Saudite, SHBA-ja dhe Rusia, ndërsa vendet që prodhojnë naftë në mënyrë të paligjshme, konsiderohen Meksika, Nigeria dhe Iraku. Pika më e rëndësishme këtu nuk është fakti se të gjithë i dinë prodhuesit kryesorë të naftës në botë, por se binjakët e tyre në tregjet e hijes njihen vetëm nga organet e sigurisë. Në mesin e këtyre konsiderohen kartelet meksikane të drogës, separatistët nigerianë dhe kurdë, dhe disa grupe terroriste në Lindjen e Mesme.

MEKSIKA

Në sektorët zyrtar prodhimi nënkupton nxjerrjen e naftës nga burimet, ndërsa në sektorët e paregjistruar p.sh. në Meksikë nënkupton ‘mjeljen’ e tubacioneve të naftës me mjete të paligjshme. Llogaritur në bazë të vlerës së sotme të naftës, sasia e tubacionit të marrë në 10 minuta është e barabartë me njëqind mijë dollar.

Nuk është për t'u habitur që kompania shtetërore Petroleos Mexicanos (Remex) ka zbuluar rreth dhjetë deri në pesëmbëdhjetë vrima të reja të naftës në ditë. Sipas shtypit meksikan, kudo që ekzistojnë tubacionet e Remex-it, miliarda pezos meksikan tërheqen edhe nga profesionist edhe nga amatorë. Si rezultat, Si rezultat, në tubacionet midis qyteteve Ciudad-Madero dhe Cadereyt gjatë pesë viteve të fundit u tërhoqën rreth 2.7 milion fuçi naftë me vlerë rreth 300 milionë dollarë.

Për këtë nevojiten ekspert  me cilësi të lartë dhe pajisje shumë të shtrenjta. Për këtë arsye, në këtë tregti dalin në pah kartelet e pasura meksikane të drogës. Dominues i tregut të naftës së paregjistruar meksikane, janë kartelet e drogës Zetas të themeluara në vitet e 1990-ta nga ish-stafi i Forcave Speciale Meksikane. Përveç drogës, armëve dhe trafikimit të njerëzve, Zetas kontrollon edhe procesin e ‘mjeljes’ në tubacionet e naftës në vendet veriore të Meksikës. Ai dërgon naftën nga këtu në tregun e paligjshëm, i cili shitet dy herë më lirë sesa çmimi i tregut në SHBA.

Sipas vlerësimeve të ekspertëve meksikan, kartelat Zekas mbajnë në dorë 40 % të tregut të paregjistruar dhe gjeneron rreth 400 milionë dollarë në vit. Edhe karteli i Jalisco New Generation gjithashtu ka një pjesë tregu prej 22% në shumën prej më shumë se 210 milionë dollarë në vit.

AFRIKA

Për shkak të aktiviteteve aktive të separatistëve në rajonet prodhuese të naftës në Nigeri, të gjitha infrastrukturat e naftës, nga shpimet në tubacione, i nënshtrohen rregullisht sulmeve të armatosura. Edhe tregtarët nigerian të kontrabanduar të naftës vjedhin naftë nga tubacionet. Por pasi kartelet meksikane nuk kanë mjetet, ata nuk mund të përdorin specialistë të kualifikuar dhe pajisje të shtrenjta. Duke përdorur metoda më të thjeshta, ata marrin një rezultat të afërt. Zakonisht, ata marrin ryshfet nga operatori i tubacionit dhe e bëjnë ndalimin e rrjedhjes së naftës për një kohë, si dhe vendosin një valvul në gypat që janë pak më larg se vendi i shpërthimit dhe nxjerrin vajin. Sipas vlerësimeve të kompanisë shtetërore të naftës nigeriane, vetëm nga tubacionet e naftës midis qyteteve  Lagos dhe Ilorin, në vit vidhen 300 milionë dollarë naftë. Nafta e konfiskuar dërgphet në vendet fqinje nga cisternat e vogla.

Sipas të dhënave nga ekspertët e Këshillit Atlantik, shteti Benin merr 80% të nevojave të saj të karburantit nga kontrabandistët e naftës në Nigeri.

Njerëzit që e njohin subjektin pohojnë se anijet e vogla që bëjnë transportin ilegal të naftës i përkasin zyrtarëve të lartë të Shërbimit Kombëtar të Sigurisë Nigeriane. Sipas pohimeve, edhe sulmet ndaj cisternave në Gjirin e Guinesë kryhen nga piratët që janë nën kontrollin e tyre.

KURDËT

Pavarësisht faktit se kurdët iranian të cilët pa miratimin e Bagdatit, nxjerrin naftë në tokat e tyre dhe e dërgojnë atë në Turqi në mënyrë të paligjshme, janë të tretë në botë në operacionet e paligjshme të naftës, në tregtin e naftës së paregjistruar, ata konsiderohen si qytetar të cilët respektojnë ligjin, në krahasim me kolegët e tyre meksikan apo nigerian.



Burimi : Sputnik News